Thiếu hụt nguồn cung toàn cầu, cơ hội lớn cho cà phê Việt

Tồn kho cà phê thế giới đang ở mức thấp nhất trong 12 năm trở lại đây, do vậy, năm 2024, Việt Nam được nhận định sẽ tiếp tục có lợi thế về thị phần và đặc biệt là giá cả.

Tồn kho cà phê thế giới thấp kỷ lục

Trong báo cáo về thị trường cà phê phát hành cuối tháng 12/2023, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) ước tính tồn kho cà phê thế giới đang ghi nhận ở mức thấp nhất trong 12 năm trở lại đây. Vào niên vụ 2022/2023, tồn kho chỉ ở mức 26,5 triệu bao loại 60kg, giảm 16,7% so với báo cáo trước và 4% so với con số ước tính cho niên vụ.

Trong những dự báo cho năm 2024, nhiều chuyên gia, tổ chức đều cho rằng tình hình thiếu hụt cà phê sẽ tiếp tục tái diễn do nhiều nguyên nhân.

1
Thiếu hụt nguồn cung toàn cầu, cơ hội lớn cho cà phê Việt.

Các nguồn cung lớn ở khu vực Đông Nam Á đang có sự sụt giảm về sản lượng do điều kiện thời tiết không thuận lợi, hiện tượng El Nino diễn biến phức tạp và giá cà phê thấp những năm gần đây khiến nông dân chuyển đổi sang trồng những cây trồng khác cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Dự báo sản lượng cà phê Robusta ở Việt Nam có thể giảm 3,8 triệu bao và Indonesia giảm 2,15 triệu bao.

Không chỉ vậy, tại quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới là Brazil, dự báo nắng nóng tiếp tục đe dọa triển vọng nguồn cung cà phê của cả niên vụ 2023/2024 và 2024/2025. Hệ thống Tài nguyên Nước và Khí tượng Minas Gerais (Simge) cho biết nhiệt độ trung bình trong quý I/2024 tại vùng trồng cà phê chính của nước này có thể cao hơn 2 độ C so với bình thường, làm chậm sự phát triển và ra quả của cây cà phê. Cùng với đó là tồn kho hiện đang ở mức thấp, khiến nông dân Brazil lo lắng về nguồn cung, hạn chế bán hàng.

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng cà phê toàn cầu trong niên vụ 2023/2024 sẽ đạt 171,4 triệu bao, không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ở mức kỷ lục 169,5 triệu bao và đảm bảo tồn kho cho thời gian tới.

Căng thẳng nguồn cung toàn cầu đã đẩy giá cà phê xuất khẩu của thế giới lên rất cao. Vào ngày 28/12/2023, giá cà phê Arabica đã chạm mốc 4.365 USD/tấn, giá cà phê Robusta cũng đã tăng lên mức 2.936 USD/tấn. So với thời điểm chỉ hai tháng trước đó, tức cuối tháng 10, giá cà phê Arabica đã tăng hơn 700 USD/tấn, giá cà phê Robusta tăng hơn 400 USD/tấn và chưa có dấu hiệu dừng lại. Giá cà phê xuất khẩu được cho là sẽ duy trì ở mức cao, thậm chí có thể lập đỉnh mới trong năm 2024.

Tại thị trường nội địa Việt Nam, giá cà phê cũng liên tục được đẩy lên đến mức chưa từng có và tăng theo từng ngày. Trong tháng 12 vừa qua, giá cà phê trung bình tại các tỉnh Tây Nguyên và một số tỉnh Nam bộ liên tục dao động trong mức từ 67.000 – 70.000 đồng/kg, cao hơn giá trung bình tháng 11/2023 khoảng 8.000-10.000 đồng/kg và tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022 (chỉ dao động trong khoảng từ 38.600 – 39.300 đồng/kg).

Không chỉ vậy, tại quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới là Brazil, dự báo nắng nóng tiếp tục đe dọa triển vọng nguồn cung cà phê của cả niên vụ 2023/2024 và 2024/2025. Hệ thống Tài nguyên Nước và Khí tượng Minas Gerais (Simge) cho biết nhiệt độ trung bình trong quý I/2024 tại vùng trồng cà phê chính của nước này có thể cao hơn 2 độ C so với bình thường, làm chậm sự phát triển và ra quả của cây cà phê. Cùng với đó là tồn kho hiện đang ở mức thấp, khiến nông dân Brazil lo lắng về nguồn cung, hạn chế bán hàng.

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng cà phê toàn cầu trong niên vụ 2023/2024 sẽ đạt 171,4 triệu bao, không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ở mức kỷ lục 169,5 triệu bao và đảm bảo tồn kho cho thời gian tới.

Căng thẳng nguồn cung toàn cầu đã đẩy giá cà phê xuất khẩu của thế giới lên rất cao. Vào ngày 28/12/2023, giá cà phê Arabica đã chạm mốc 4.365 USD/tấn, giá cà phê Robusta cũng đã tăng lên mức 2.936 USD/tấn. So với thời điểm chỉ hai tháng trước đó, tức cuối tháng 10, giá cà phê Arabica đã tăng hơn 700 USD/tấn, giá cà phê Robusta tăng hơn 400 USD/tấn và chưa có dấu hiệu dừng lại. Giá cà phê xuất khẩu được cho là sẽ duy trì ở mức cao, thậm chí có thể lập đỉnh mới trong năm 2024.

Tại thị trường nội địa Việt Nam, giá cà phê cũng liên tục được đẩy lên đến mức chưa từng có và tăng theo từng ngày. Trong tháng 12 vừa qua, giá cà phê trung bình tại các tỉnh Tây Nguyên và một số tỉnh Nam bộ liên tục dao động trong mức từ 67.000 – 70.000 đồng/kg, cao hơn giá trung bình tháng 11/2023 khoảng 8.000-10.000 đồng/kg và tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022 (chỉ dao động trong khoảng từ 38.600 – 39.300 đồng/kg).

Cơ hội xuất khẩu cho cà phê Việt

Về thị trường thế giới trong năm 2024, các chuyên gia nhận định cầu tăng trong khi nguồn cung chưa thể cải thiện. Triển vọng tại Brazil vẫn chưa mấy khả quan khi tình hình nắng nóng gay gắt kéo dài. Indonesia cũng cho biết sẽ ưu tiên cà phê nguyên liệu cho ngành công nghiệp trong nước, chỉ dành cho xuất khẩu khoảng 5 triệu bao cà phê hạt, giảm tới 35,02% so với niên vụ trước.

Nguồn cung thiếu hụt sẽ tạo điều kiện cho các nước xuất khẩu cà phê lớn còn lại như Việt Nam. Trên thực tế, trong những tháng cuối năm 2023 vừa qua, ngay khi Brazil hạn chế xuất khẩu thì giá cà phê đã được đẩy lên cao kỷ lục, lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam năm 2023 dù giảm tới 9,6% so với năm 2022 nhưng kim ngạch lập kỷ lục lịch sử đạt gần 4,2 tỷ USD. Theo ghi nhận của Tổng cục Hải quan, cà phê xếp top 5 trong nhóm hàng ngành nông nghiệp có kim ngạch xuất khẩu cao nhất năm.

Do vậy, năm 2024, Việt Nam được nhận định sẽ tiếp tục có lợi thế về thị phần và đặc biệt là giá cả khi các chuyên gia dự báo giá cà phê thế giới vẫn duy trì ở mức cao và còn có thể tiếp tục lập đỉnh mới.

Khẳng định cơ hội của ngành cà phê trong năm 2024 khả quan, ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Vicofa, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Intimex cho rằng, nhu cầu về sản phẩm cà phê của các nước như: Châu Âu, Mỹ… rất lớn và cà phê của Việt Nam được coi là không thể thiếu trên thị trường toàn cầu bởi vị phù hợp với người tiêu dùng thế giới. Chính vì vậy mà giá cà phê có xu hướng tăng dần và chưa bao giờ ngay từ đầu vụ mà giá cà phê cao như hiện tại. Điều này cũng phần nào phản ánh nhu cầu của thị trường đang rất lớn trong khi nguồn cung thiếu hụt.

Cụ thể như tại Việt Nam, sản lượng cà phê giảm do những năm gần đây, giá cà phê thấp, nhiều nông dân chuyển dần sang các đối tượng cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn (sầu riêng). Đó là chưa kể yếu tố thời tiết khô hạn cực đoan do hiện tượng El Nino đang diễn ra.