Mặt hàng cà phê của Việt Nam đang bước sang một trang sử mới

Tháng 1/2024, giá cà phê tại nhiều nơi ở Tây nguyên, đặc biệt như Đắk Nông, đã chạm và vượt cột mốc không tưởng là 80.000 đồng/kg. Có thể nói rằng mặt hàng tỷ đô của Việt Nam đang bước sang trang sử mới khi đạt mức giá cao chưa từng có.

1
Giá cà phê vượt mốc 80.000 đồng/kg, mặt hàng tỷ đô của Việt Nam bước sang trang sử mới.

Giá cà phê liên tục lập đỉnh

Những ngày cuối cùng của tháng 1/2024, giá cà phê tại nhiều nơi ở Tây nguyên, đặc biệt như Đắk Nông, đã chạm và vượt cột mốc không tưởng là 80.000 đồng/kg.

Trên thị trường thế giới, kết thúc phiên giao dịch 31/1, giá cà phê Robusta trên sàn ICE Europe – London kỳ hạn tháng 3 ở ngưỡng 3.305 USD/tấn và kỳ hạn giao tháng 5 là 3.168 USD/tấn.

So với thời điểm cuối tháng 12 năm ngoái, giá cà phê Robusta kỳ hạn giao tháng 3 tăng 16,3%, kỳ hạn giao tháng 5 tăng 14,9%. Còn so với cùng kỳ năm 2023, cà phê Robusta tăng lần lượt là 62,2% và 57,5%.

Các nhận định cho thấy, giá cà phê Robusta tăng vọt do dữ liệu báo cáo tồn kho ICE giám sát ngày 22/1 đã giảm xuống mức thấp kỷ lục kể từ năm 2014. Điều này khiến nhà đầu cơ và các quỹ tiếp tục đẩy mạnh mua vào. Cùng với đó, cước vận chuyển và bảo hiểm hàng hóa thế giới do định tuyến vận chuyển kéo dài (phải đi vòng qua Mũi Hảo Vọng ở Nam Phi) khiến mặt hàng cà phê trên thế giới càng khan hiếm hơn. Nhiều đơn vị bị áp lực giao hàng theo hợp đồng phải chào mua cà phê nhân với giá 80.500 – 80.700 đồng/kg, nhưng nguồn cung rất hạn chế.

Thời tiết khô hạn khiến sản lượng cà phê từ một số quốc gia xuất khẩu lớn trên thế giới như Brazil, Việt Nam… sụt giảm nên mối lo thiếu hụt nguồn cung trong ngắn hạn vẫn còn.

Đặc biệt, trong năm 2023, do kinh tế khó khăn tác động, các nhà rang xay thắt chặt chi phí sản xuất và người tiêu dùng có xu hướng thắt chặt chi tiêu. Do đó, họ tìm đến cà phê Robusta như một giải pháp thay thế.

Những nguyên nhân trên góp phần thúc đẩy loại hạt này sốt giá trên toàn cầu.

Nhìn lại cách đây một năm, giá cà phê chỉ 41.000 – 42.000 đồng/kg đã được xem là “trúng giá”. Còn cách đây hơn một tháng, khi giá cà phê đạt mốc 67.000 – 68.000 đồng/kg đã là mức kỷ lục và nhiều người trồng cũng như dân buôn cà phê đặt mục tiêu chốt lời ở cột mốc 70.000 đồng/kg. Không ai nghĩ giá cà phê cứ liên tục lập đỉnh rồi phá hết đỉnh này tới đỉnh khác.

Các chuyên gia nhận định về giá cà phê trong thời gian tới

2
Giá cà phê có khả năng tăng tiếp. Ảnh minh hoạ

Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành đều có chung nhận định: Giá cà phê có khả năng tăng tiếp. Nhìn vào số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan thấy nhiều tín hiệu tích cực. Trong tháng 1.2024, xuất khẩu cà phê của VN đạt tới 210.000 tấn, tăng tới 48% về lượng; kim ngạch đạt hơn 621 triệu USD tăng 99,6% so với cùng kỳ năm 2023. “Căng thẳng biển Đỏ thật sự gây khó đối với nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cà phê với hình thức xuất giá CIF, nhưng chúng tôi xuất FOB nên không ảnh hưởng gì cả. Đó là lý do vì sao một số doanh nghiệp kinh doanh cà phê nói không giao được hàng nhưng xuất khẩu cà phê vẫn tăng”, lãnh đạo một doanh nghiệp cà phê lớn cho biết.

Dữ liệu sơ bộ của Tổng cục Thống kê cho thấy, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 01/2024 tiếp tục tăng, ước đạt 210.000 tấn, với kim ngạch 621 triệu USD, tăng 1,1% về lượng và tăng 3,5% về kim ngạch so với tháng trước. So với cùng kỳ năm 2023, xuất khẩu cà phê tăng mạnh 47,6% về lượng và 99,6% về kim ngạch.

Giá cà phê xuất khẩu bình quân trong tháng 1/2024 đã tăng lên 2.955 USD/tấn, tăng 2,3% so với tháng trước và tăng 35,2% so với cùng kỳ năm 2023.

Ông Thái Như Hiệp – Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê, ca cao Việt Nam thông tin: “Các nhà nhập khẩu trên thế giới đang tìm về Việt Nam mua cà phê”. Thực tế cho thấy, năm qua các doanh nghiệp gần như “vét sạch” kho hàng để xuất khẩu. Điều này khiến tồn kho giảm mạnh và năm 2023 cũng là lần đầu tiên trong lịch sử khi chỉ đến tháng 6, người dân đã không có cà phê để bán.

Ông Phan Minh Thông, Tổng giám đốc Công ty CP Phúc Sinh, nhớ lại chuỗi ngày cà phê tăng giá trong suốt một năm qua.

Theo ông, từ mức giá mơ ước 34.000 đồng/kg, đầu năm 2023 hạt cà phê tăng lên 48.000 đồng/kg. Lần đầu tiên sau 15 năm, giá cà phê mới tăng lên mức này. Nông dân và các nhà cung cấp nhỏ bán ra ồ ạt với số lượng lớn, đến khi giá cà phê lên 50.000 đồng/kg thì hết sạch hàng.

Tháng 5/2023, giá cà phê tăng phi mã. Sang đầu tháng 6, cà phê khan hiếm giá tiếp tục tăng mạnh và lập kỷ lục lịch sử 67.000 đồng/kg vào tháng 7/2023.

“Lần đầu tiên trong 25-30 năm qua, rất nhiều cuộc khảo sát về vùng nguyên liệu cà phê được tiến hành. Gần như các kho hàng cà phê trống rỗng, không có lấy một vài bao”, ông Thông nói.

Từ cuối năm ngoái đến nay, giá cà phê vào đà tăng phi mã, vượt qua mốc 70.000 đồng/kg và hiện sắp chạm ngưỡng 80.000 đồng/kg.

Việt Nam là nước sản xuất và cung cấp Robusta số 1 thế giới nhiều năm nay. Cả thế giới quen với việc mua cà phê Robusta của Việt Nam với giá rẻ. Các nhà rang xay trên thế giới đã thay đổi công thức rang xay của họ với thành phần lớn là Robusta Việt Nam.

Theo Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam, diện tích cà phê nước ta đang bị thu hẹp tại nhiều vùng trồng trọng điểm, trong niên vụ 2023/2024, sản lượng cà phê của Việt Nam dự kiến sẽ giảm xuống ở mức khoảng 1,6 – 1,7 triệu tấn, so với mức 1,78 triệu tấn của niên vụ 2022/2023. Hiện Việt Nam hiện đứng thứ 6 thế giới về diện tích cây cà phê, nhưng là quốc gia xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 trên thế giới.