Giải pháp nuôi dê, cừu thích ứng với biến đổi khí hậu

Để nghề chăn nuôi dê, cừu phát triển bền vững, nhiều giải pháp thiết thực đã được đưa ra tại diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp: “Giải pháp phát triển chăn nuôi dê, cừu bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu” do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vừa tổ chức tại Ninh Thuận.

09-56-39_3_2
Phát triển chăn nuôi dê cừu đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân Ninh Thuận

Theo Cục Chăn nuôi, những năm qua, nghề chăn nuôi dê, cừu ở nước ta phát triển khá mạnh. Tính đến tháng 10/2017, tổng đàn dê, cừu của cả nước là 2,7 triệu con, tăng 28,6% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó khu vực duyên hải miền Trung được mệnh danh là thủ phủ dê, cừu của cả nước, đứng đầu là tỉnh Ninh Thuận với tổng đàn dê hơn 138.000 con, đứng thứ 6, chiếm 54% tổng đàn của cả nước; cừu hơn 160.000 con, đứng vị trí thứ nhất, chiếm 96% tổng đàn của cả nước.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Bắc, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho rằng, những năm qua, nghề chăn nuôi dê, cừu có xu hướng phát triển một mặt là do sự quan tâm, hỗ trợ về chủ trương, chính sách của Nhà nước được kịp thời; mặt khác, nhiều địa phương đã chú trọng phát triển chăn nuôi đúng định hướng; bà con dần thay đổi tư duy, nhận thức trong phát triển chăn nuôi theo hướng trang trại, áp dụng nhiều biện pháp chăm sóc, nuôi dưỡng để đạt năng suất, chất lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Tại một số địa phương như Ninh Thuận, Đăk Lăk, Bình Thuận, Phú Yên, Trà Vinh, Tây Ninh, Đồng Nai… có nhiều mô hình như nuôi dê luân chuyển con giống; nuôi vỗ béo; nuôi dê, cừu kiểu hợp tác xã; nuôi trang trại… ngày một phát triển và cho hiệu quả kinh tế rất cao.

Nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư xây dựng chuồng, trại khép kín; xây dựng vùng nguyên liệu trồng, chế biến thức ăn, nước sạch uống tại chỗ; đồng thời chủ động xây dựng chuỗi chăn nuôi gắn với giết mổ, chế biến phục vụ thị trường.

Bà Hạ Thúy Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, biến đổi khí hậu đã tác động không nhỏ đến sự phát triển của nghề chăn nuôi. Nhiều địa phương được xem là thủ phủ dê, cừu đang có dấu hiệu chững lại, thậm chí là tuột dốc. Tại một số địa phương vùng Nam Trung Bộ, những năm qua, do hạn hán kéo dài, thiếu nước, thiếu thức ăn tự nhiên nên nhiều gia súc mất sức đề kháng, nhất là dê, cừu bị suy dinh dưỡng trầm trọng dẫn đến chết, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi.
Tuy nhiên đa số vẫn nuôi quy mô nhỏ lẻ, chưa áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào SX. Nguồn phối giống vẫn còn hạn chế, chưa chú trọng xây dựng nguồn nguyên liệu phục vụ thức ăn; chủ yếu chăn thả; thiếu liên kết SX và tiêu thụ, trong khi điều kiện để phát triển chăn nuôi bị eo hẹp…

Ông Nguyễn Tin, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Ninh Thuận cho biết, tác động của biến đổi khí hậu đã gây ảnh hưởng lớn đến nghề chăn nuôi của tỉnh. Gia súc chết do thiếu thức ăn, nước uống liên tục xảy ra hằng năm. Theo thống kê, số gia súc chết do hạn hán từ đầu năm 2015 đến hết vụ hè thu 2016 là 5.933 con, trong đó dê, cừu hơn 5.600 con. Từ tháng 4/2018 đến nay, khô hạn lại xảy ra đã tác động làm gia súc suy bị dinh dưỡng và chết 118 con, trong đó có hơn 100 con dê, cừu.

Tại diễn đàn, nhiều chuyên gia, nhà khoa học cũng như đại diện các địa phương đều cho rằng, trong chăn nuôi dê, cừu, cái khó hiện nay là vấn đề con giống. Vì vậy, Trung ương cần ưu tiên bố trí kinh phí nhập một số giống dê, cừu từ các nước có điều kiện khí hậu tương đồng và có biện pháp nhân đàn.

Bên cạnh đó cần có kế hoạch chọn lọc giống ở từng địa phương để lai tạo, nhằm giữ lại đặc tính tốt của từng giống; hỗ trợ, chuyển giao công nghệ cao trong lai tạo giống, tạo ra giống mới đưa về cho các địa phương.

Ngoài ra, cần tiếp tục có chính sách hỗ trợ, phát triển; xây dựng chuỗi liên kết khép kín từ chăn nuôi, giết mổ đến tiêu thụ sản phẩm; kiểm soát chất lượng từ khâu con giống đến sản phẩm cuối cùng; đảm bảo lợi ích và tạo nguồn đầu ra ổn định cho người chăn nuôi cũng như doanh nghiệp SX. Qua đó củng cố hoạt động chăn nuôi phát triển ổn định.

Lãnh đạo Cục Chăn nuôi cho rằng, hiện diện tích đất tại nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Ninh Thuận đang ngày càng bị thu hẹp để đầu tư phát triển công nghiệp, năng lượng tái tạo khiến nghề chăn nuôi gặp không ít khó khăn. Các địa phương cần quy hoạch rõ vùng chăn nuôi; khảo sát, nghiên cứu những loại thực vật có thể sống được khi nước bị ngập mặn để làm thức ăn cho gia súc; hỗ trợ xây dựng cơ sở chế biến sản phẩm chăn nuôi sau xẻ thịt…

Bên cạnh đó cần tổ chức lại cách thức SX theo tổ/nhóm; liên kết ngang, liên kết dọc thật bền chặt giữa các thành viên trong tổ/nhóm và giữa người chăn nuôi với cơ sở giết mổ, để tạo nên chuỗi giá trị mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần vào định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp.