Bên cạnh đặc sản cơm cháy, thịt dê, quả dứa thơm lừng, mọng nước, vị ngọt đậm cũng là một trong những sản vật làm say lòng du khách ghé thăm vùng đất Đồng Giao, Ninh Bình.
Cây dứa bắt đầu được trồng tại Ninh Bình từ những năm 70 của thế kỷ trước, thời điểm miền Bắc đang trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Khi đó, dứa được trồng thử nghiệm trên diện tích 0,5ha tại nông trường Đồng Giao thuộc thị xã Tam Điệp, Ninh Bình, nay đã đổi tên thành Công ty cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao.
Nông trường có địa hình đồi dốc thoải, dễ thoát nước, nền đất đỏ bazan và nhiệt độ trung bình năm 20-27 độ C thích hợp để cây dứa sinh trưởng, cho quả mọng nước, thơm ngon. Hai giống dứa chính được trồng tại Đồng Giao là dứa Queen Victoria (loại mọng nước, vị thơm, thanh ngọt) và Dứa Cayen (vỏ mỏng, ít mắt, quả lớn, phù hợp cho chế biến dứa xuất khẩu).
Hiện nay, có khoảng 2.000 hộ nông dân trên địa bàn cùng tham gia trồng dứa trên nông trường Đồng Giao. Xác định đầu ra cho quả dứa là đưa vào chế biến phục vụ xuất khẩu nên ngay từ khâu trồng nguyên liệu, cây dứa đã phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, nông dân thường xuyên áp dụng biện pháp canh tác mới để nâng cao năng suất và chất lượng quả.
Trồng dứa trên nông trường Đồng Giao. Ảnh: Wikipedia.
Để có quả dứa nguyên liệu chất lượng, đầu tiên, đất trồng và nguồn nước tưới phải đảm bảo tiêu chuẩn. Nhờ áp dụng nhiều tiến bộ kỹ thuật vào canh tác như bón phân cân đối, thiết kế hệ thống tưới tiết kiệm, kỹ thuật trồng xen đặc biệt, sử dụng che phủ nilon,… nên người dân hạn chế được cỏ dại, sâu bệnh tự nhiên, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời, tăng hiệu quả sử dụng phân bón, giữ độ ẩm và giảm xói mòn đất.
Từ 15% diện tích nông trường trồng dứa (1995), đến năm 2005, người dân Đồng Giao đã mở rộng lên gần 30% (1.450ha). Tới nay, diện tích này đạt trên 60% (khoảng 3.500ha). Cây dứa ở Đồng Giao cho thu hoạch quanh năm, tổng sản lượng dứa tới nay đạt trên 50.000 tấn mỗi năm. Nhờ luân phiên khu vực trồng nên nhà máy chế biến được cung cấp nguyên liệu đều đặn.
Hiện nay, Công ty cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao thu mua toàn bộ dứa của bà con đã ký kết hợp tác. Sau khi thu hái tại đồng ruộng, dứa được chuyển tới nhà máy chế biến với dây chuyền sản xuất khép kín cho ra các sản phẩm dứa đã qua chế biến như dứa hộp, dứa lạnh, nước dứa cô đặc… Toàn bộ dây chuyền sản xuất đều được quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn HACCP và ISO 22000:2005 giúp sản phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.
Dứa Đồng Dao mọng nước, thơm ngon. Ảnh: ninhbinhtravel.
Năm 2015, dứa Đồng Giao được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý và lọt vào danh sách 50 thứ quả đặc sản nổi tiếng của Việt Nam. Cùng với cá rô Tổng Trường, thịt dê, cơm cháy, quả dứa Đồng Giao trở thành một trong những đặc sản của vùng đất Ninh Bình.
Các sản phẩm dứa Đồng Giao chế biến hiện nay không chỉ cung cấp cho thị trường trong nước mà còn xuất khẩu đi EU, Nhật, Hàn Quốc, Mỹ, góp phần nâng cao vị thế cho nông sản Việt Nam trên trường quốc tế.
Giang Tạ
Tổng đài 19001595 
