Miến dong Phia Đén dai giòn, thơm mùi đặc trưng của dong riềng

Xóm Phia Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, Cao Bằng được mệnh danh là “đất miến”. Mỗi năm, các cơ sở ở đây cung cấp khoảng 150 tấn miến cho thị trường.

Nằm ở độ cao trên 1.000m, xóm Phia Đén có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình năm là 20 độ C cùng nguồn thổ nhưỡng đất đồi rừng, thuận lợi cho cây dong riềng sinh trưởng. Đây cũng là nguyên liệu chính để tạo nên loại miến dong nổi tiếng.

Củ dong được trồng tạ­i Phia Đén từ khoảng tháng Giêng đến tháng hai Âm lịch. Vụ thu hoạch rơi vào khoảng tháng 10-11. Mỗi gốc dong riềng cho thu về 6-7 kg củ. Theo người dân địa phương, quá trình làm miến dong tương đối cầu kỳ. Cụ thể, củ dong riềng khi đủ độ già sẽ được thu hoạch, rửa sạch đất cát, cắt bỏ rễ và các phần bị hỏng, sau đó, đưa vào máy nghiền tạo thành hỗn hợp gồm xơ củ và tinh bột. Người làm miến phải lọc hỗn hợp này nhiều lần với nước sạch để tách lấy tinh bột, đồng thời loại bỏ chất bẩn. Khi nước bột đạt màu trắng trong, không có vẩn đục, bột được để lắng, rồi đem phơi khô.

Miến dong Phia Đén có độ dai, giòn và mùi thơm đặc trưng của dong riềng. Ảnh: Bizmedia.

Để tạo ra những sợi miến thành phẩm, đầu tiên, người làm hòa bột dong với nước lạnh trong xô hoặc thùng đã được vệ sinh sạch sẽ, rồi từ từ thêm nước đun sôi. Công đoạn này cần thực hiện liên tục, nhanh và đều tay để bột chín đều, không vón cục, tùy theo lượng bột mà nước được thêm vào vừa đủ. Bột dong chín tiếp tục được đưa vào máy ép để ép thành sợi miến.

Ngoài nguyên liệu, điểm tạo nên sự khác biệt của miến dong Phia Đén là cách làm. Chị Nguyễn Thị Tào, chủ một cơ sở chuyên sản xuất miến dong cho biết: “Ở Phia Đén, người dân chỉ sử dụng bột dong riềng nên sợi miến trong và dai hơn những nơi có pha thêm bột sắn. Miến này có thể nấu đi nấu lại mà sợi không hề nát. Về màu sắc, sợi miến Phia Đén có màu hơi đen hoặc trắng ngà. Đây là màu sắc tự nhiên của bột khi làm chín mà không qua bất cứ công đoạn tẩy trắng hay sử dụng phẩm màu nào”.

Chị Tào giải thích thêm, sợi miến có màu đen và đục là do kỹ thuật làm miến chưa đảm bảo hoặc không được vệ sinh sạch sẽ. Ngoài ra, miến dùng phẩm màu hoặc được tẩy trắng sẽ khó giữ được hương vị tự nhiên của nguyên liệu.

Hiện nay, xã Thành Công có trên 400 hộ sản xuất miến, chủ yếu theo quy trình thủ công, cung cấp khoảng 150 tấn miến mỗi năm cho thị trường. Miến dong Phia Đén với mùi thơm đặc trưng của dong riềng, vị dai, giòn đã theo chân thương lái đi khắp cả nước và trở thành một món ăn đặc sản.

Thu Nga