Đặc sản bánh đậu xanh Hải Dương

Ngoài những sản vật như vải thiều Thanh Hà, bánh đa gấc Kẻ Sặt hay bánh gai Ninh Giang, Hải Dương còn nổi tiếng với bánh đậu xanh thơm ngọt, thường được dùng làm quà biếu tặng khi đi xa về hay vào các dịp lễ, Tết.

Theo lời kể của những người làm bánh đậu xanh tại Hải Dương, khi xưa, vua Bảo Đại kinh lý qua trấn Hải Dương được nhân dân dâng lên một loại bánh làm từ đỗ xanh có vị ngọt thanh đạm. Sau khi thưởng thức, vua thấy ngon, ban sắc lệnh khen ngợi. Trên sắc có hình rồng vàng, tượng trưng cho hoàng gia. Từ đó, bánh đậu xanh rồng vàng ra đời.

Đậu xanh là nguyên liệu chính để làm bánh. Ảnh: Bizmedia.

Để tạo nên những chiếc bánh đậu xanh thơm ngon, người làm phải chọn được loại đậu xanh chất lượng, hạt mẩy, đều, bên trong vỏ có màu vàng. Ngày nay, khi sản xuất với số lượng lớn, người làm bánh phải chọn mua đậu xanh từ vùng Chí Linh, Hải Dương hoặc từ các tỉnh ngoài như Bắc Ninh, đôi khi tận Gia Lai, Kon Tum.

Trước đây, đậu xanh phải rửa ít nhất 3 lần nước sạch, đổ vào nồi đun sôi kỹ, để nguội rồi mới cho vào chảo rang chín. Ngày nay, những công đoạn này đều được làm bằng máy móc công nghiệp, giúp rút ngắn thời gian sản xuất.

Theo ông Nguyễn Đình Giang, một người làm bánh đậu xanh tại Hải Dương, rang là khâu quan trọng để tạo nên những chiếc bánh thơm ngon. Bởi, nếu rang cháy bánh sẽ bị khét, rang chưa tới thì đậu có mùi ngái. Đậu xanh sau khi rang được ủ một ngày rồi mới đưa ra tách vỏ và xay thành bột.

Bên cạnh đậu xanh, người làm bánh cần thêm nguyên liệu là đường và dầu ăn để phối trộn với bột. Sau khi trộn, bột bánh được đưa ra ngoài ủ trong vòng 8-24 tiếng để đường, dầu và bột đậu hòa quyện với nhau rồi mới đưa ra máy cán. Theo ông Giang, làm như vậy bánh giúp tơi xốp và tan nhanh trong miệng khi ăn.

Những chiếc bánh đậu xanh đã được định hình. Ảnh: Bizmedia.

Bột đậu xanh sau khi phối trộn được công nhân dùng khuôn bánh định hình rồi gói lại trong lớp giấy bạc. Đây là công đoạn được làm thủ công bằng tay bởi nó đòi hỏi sự khéo léo và cẩn thận.

Theo người làm bánh, cái quý và độc đáo của sản phẩm nằm ở những công đoạn tỉ mỉ như đỗ rang vàng đều, bột xay mịn. Trước kia, bánh đậu xanh không được gói trong giấy bạc, nhưng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển đi xa mà người làm nghĩ ra cách này để chống ẩm và bảo quản bánh được lâu hơn.

Hiện nay, TP Hải Dương có khoảng 40 cơ sở làm bánh đậu xanh, cho sản lượng khoảng 13.000 tấn mỗi năm. Sản phẩm được tiêu thụ trong nước và xuất khẩu đi Trung Quốc, châu Âu.

Hương Giang